Günün Astronomi Resmi

Profesyonel gökbilimciler tarafından kurulmuş “Astronomy Picture Of The Day”, genellikle yüksek teknoloji ürünü teleskoplar aracılığıyla kaydedilen uzay görüntüleri ile bu görüntülere ilişkin kısa açıklamaların düzenli olarak birlikte yayınlandıkları NASA destekli çevrim-içi bir arşivdir. Görülen çalışma, adını aynı adlı çevrim-içi arşivden almaktadır. Her gün yüksek çözünürlüklü bir görüntü ile birlikte profesyonel gökbilimcilerce gerçekleştirilen kısa bir açıklamanın birlikte yayınlandıkları bu internet sayfası genellikle çıplak gözlemle görülmesi mümkün olmayan gök cisimleri ve olayları hakkında çok çeşitli enformasyonlar barındırmaktadır.

Gök cisimleri ve olaylarına ilişkin görsel ve yazınsal bu enformasyonların çözümlenmesi yoluyla her gün düzenli bir biçimde gerçekleştirilen bu çalışmalar, en genelde, nesneler ve sözcükler; olgular ve önermeler; dil ve dünya arasındaki karmaşık ilişkileri farklı düzeylerde konu edinir. Nesneleri, bu nesnelerden bahsetmenin farklı düzeylerini işaretleyerek ve sınıflandırarak inceler. İlk bakışta bilimsel gözüken ancak çoğunlukla enformasyon düzeyinde kalan nesne betimlemelerinin mantığını zaman boyutuyla birlikte ele alır.

Görülen çalışmalar, gökbilimcilerin bilim medyasında gün aşırı paylaştıkları enformasyonların her gün gerçekleştirilen çözümlemelerinden yalnızca birkaç tanesidir. Her gün bir görüntü, ve bu görüntüye ilişkin kısa bir açıklamanın çevrim-içi ortamda yayınlanması ve arşivlenmesine koşut olarak, her gün arşivlenen bu yayınlardan bir tanesi seçilerek incelenmekte ve gerçekleştirilen incelemeler çeşitli biçimlerde betimlenerek yeniden arşivlenmektedir. Başka bir deyiş ile arşivlenmiş yayınların incelenmesi ve bu incelemenin betimlenerek kayıt altına alınmasıyla yeni bir arşiv oluşturulmaktadır. Elde edilen bu yeni arşiv, “Astronomy Picture of the Day” adlı arşiv içerikleri üzerine incelemeler, araştırmalar ve çözümlemeler içerir.

“Yağız Özgen’in sanatsal çalışmaları, görüntü dünyalarının kurgusunu ele alıyor. Temmuz 2018’de Düsseldorf’taki kalışı sırasında sanatçı her gün, gece ortaya çıkan gök cisimlerinin astronomik konumlarını, adeta evren boyunca kurgulanmış bir yolculuğun seyir defterine benzer şekilde çizdi.

Bunlar, siyah beyaz geçişlerle ince ve titiz kurşun kalem çizimleri. Özgen, model olarak internetteki resimleri kullanıyor. Herkes gök cisimlerinin bu resimlerini bilir. Ancak çoğunluğun farkında olmadığı şey, gökyüzünün görüntüsüne dair temsilin görme alışkanlıklarımızla uzlaşması için bu resimlerin sonradan renklendiriliyor olması.

Yağız Özgen izleyiciyle uzlaşmıyor. Onun çalışmaları, asla göremediğimiz ve sadece bir resim rekonstrüksiyonundan tanıdığımız bir şey üzerine bir dizin niteliğinde. Çünkü evrenin resimleri, insanlar tarafından yapılan aygıtların mekanik bakışıyla oluşturuluyor. Evrenin genişliğine insanın bakışı, oluşturulmuş ve teknik bir bakış. Gündelik dilde ‘gerçek‘ olarak nitelenebilen şey, resimde somut değil, sadece evrenin temsili mevcut.

Özgen’in gece gökyüzünün metafiziksel genişliğine dair dizinsel araştırması, Albers’in karelerini anımsatan çizimsel bir yapıda çerçevelendirilmiş. Gece gökyüzüne çizimsel yaklaşım tarzı, grafik bir ilgiye, Albers’in ince alıntısıysa Özgen’in resimsel kökenine atıfta bulunuyor. Ancak Özgen kavramsal çalışan bir sanatçı.

Ve böylece Özgen’in kâğıtları, en incelikli yazıyla elle çizilmiş metinlere kavuşuyor. Bunlar, resim betimlemeleri ya da tamamlamaları değil. Özgen,  resim yansımasının geniş bir düzlemini ekliyor. Böylelikle resmin/suretin olanakları üzerine görsel bir ontoloji ortaya koyuyor. Bu sanatsal haritalama inanılmaz derecede eksiksiz; izleyici artık emin olamıyor, bu bir el çizimi mi yoksa baskı mı?

Öylesine eksiksiz ve mükemmel bir resim dili oluşuyor ki sanatsal el yazısına meydan okuyor. Adeta evrene aygıtsal bir bakış atarcasına, eline bir makine gibi çizim yaptırarak sanatçı bu bakışı dönüştürüyor.”